Cấu tạo và ý nghĩa tâm linh của khám thờ gia tiên

Khám thờ gia tiên là một nét đẹp trong văn hóa thờ cúng của người Việt Nam. Sử dụng khám thờ gia tiên tạo nên vẻ trang nghiêm, cũng như tỏ lòng  thành kinh với các bậc bề trên. Việc xuất hiện một chiếc khám thờ trong không gia thờ sẽ tạo nên không gian uy nghi trang trọng, cao quý uy quyền. Vậy có các mẫu khám thờ đẹp nào?

Đặc điểm khám thờ gia tiên

Tất cả các khám thờ đều mang một ý nghĩa chung cao cả đó là thể hiện long thành kính, sự biết ơn đối với người được thờ tự, có thể là sự tưởng nhớ công ơn của con cháu đối với bậc ông cha, thể hiện tình thần uống nước nhớ nguồn của dân tộc, có thể là sự tôn thờ ngưỡng vọng các vị thần linh, thể hiện long thành kính, tôn trọng các vị thần thánh hay những người có công lớn.

Cấu tạo khám thờ 

Khám thờ gia tiên thường gồm 2 phần là phần bệ và phần thùng khám.

Khám thờ có hình dạng như một cung điện nhỏ, phía trước có cánh cửa. Trước cửa có tầng tầng lớp lớp các cửa võng rủ xuống tạo chiều sâu. Cách bố trí các tầng cửa võng bàn thờ như vậy tạo nên vẻ uy nghiêm, trang trọng và huyền bí cho khám thờ cũng như không gian thờ.

Quanh thân khám thờ có các phần nhô ra như vây gọi là chương. Cương được trang trí phía trên phần hộp khám thờ bằng gỗ và xung quanh hai bên khám về phía trên. Nhìn tổng thể chương giống như vương miệng hay mũ trong bộ chiến bào thời xưa, vừa có nét đẹp uyển chuyển,mềm mại, vừa tạo ra sự oai phong, thể hiện uy quyền. Trên chương được điêu khắc các họa tiết mang những màu sắc ý nghĩa đa dạng về văn hóa và phong thủy. Trên chương thường tach những hình như tứ linh hóa, rồng trầu nguyệt, các loài thảo mộc quý, …

Dưới cùng của khám thờ gỗ là bệ. Bệ có thể được trạm khắc hình hổ phù, hoặc hình hoa lá cầu kì tinh tế.

Ý nghĩa khám thờ gia tiên 

Với cấu trúc giống như một cung điện thu nhỏ, khám thờ là nơi đặt bài vị của tổ tiên hay tượng than thờ các vị thần linh, thánh thần. Khám thờ là nơi ngự trị của các vị thần, lưu giữ các giá trị tâm linh cao đẹp. Việc bài trí khám thờ ở không gian thờ giúp tăng sự uy nghi, sang trọng cho không gian thờ, khám thờ như hiện than của thần linh hay các đấng toàn năng, những thế hệ ông cha, nhắc nhớ và cũng là sự thể hiện long thành kính, biết ơn đối với người bề trên. Việc sử dụng khám thờ trong đời sống tâm linh và phong thủy còn giúp gia chủ cầu tài lộc, cầu bình an, cầu phúc và an lành.

Các loại khám thờ gỗ

Có rất nhiều cách để phân loại khám thờ ví dụ như dựa vào kích thước, vào hoa văn, vào chất liệu, … nhưng ở đây, để cho dễ hiểu và đẽ cho quý vị lựa chọn, tôi sẽ phân loại khám thờ gỗ theo không gian sử dụng. Chúng ta có 2 loại khám thờ gỗ đó là khám thờ gia tiên, là loại khám thờ dùng trong gia đình, nhà thờ tổ, nhà thờ họ. Và khám thờ thần, thường được sử dụng trong các đình, đền, miếu, chùa, …

Khám thờ gia tiên bằng gỗ đẹp là những mẫu khám thờ được sử dụng trong không gian thờ của gia đình: Là những mẫu khám thờ bằng  gỗ, thường có một gian, hai cánh cửa có thể mở ra đóng vào. Bên trong khám thờ có để bài vị nghĩa là thờ bốn đời tổ tiên. Mẫu Khám thờ này thường được sử dụng trong gia đình, trong các nhà thờ họ, nhà thờ tổ. Khám thờ gia tên mang ý nghĩa tưởng nhớ tổ tiên và công đức của ông cha dòng họ. Bên cạnh đó, khám thờ gia tiên còn thể hiện sự cầu mong được phù hộ từ ông bà tổ tiên, cầu may mắn bình an, an khang hạnh phúc.

Ngoài ra để mẫu bàn thờ gỗ đẹp hơn nhiều gia đình còn trang trí thêm: hoành phi câu đối thờ gia tiên, bình hoa sẽ gỗ, …

Loại khám thờ thứ hai là khám thờ thần linh. Loại khám thờ này thường sẽ có 3 gian. Không có cánh cửa mà thay vào đó có thể có vách kính. Bên trong để tượng thần, tượng mẫu …. Loại khám thờ này thường được sử dụng trong các đình, đền, chùa, miếu,… để ngưỡng vọng thần linh, tỏ sự tôn kính đối với các đấng toàn năng và mong cầu phù hộ độ chì ấm no hạnh phúc.

Cách chọn gỗ để làm khám thờ

Có rất nhiều loại gỗ để làm khám thờ. Loại gỗ quyết định đến giá cả và chất lượng của khám thờ. Không nên ham rẻ mà sử dụng những loại khám thờ có chất lượng gỗ không tốt hay gỗ ép… để có thể sử dụng lâu dài, không bị mối mọt, hỏng hóc hay cong vênh sau khi sử dụng. Chúng tôi gợi ý một số loại gỗ nên sử dụng để làm khám thoừ như gỗ gụ, gỗ vàng tâm, gỗ mít, gỗ hương, gỗ dổi,…

Để chọn được cho mình loại gỗ phù hợp với nhu cầu của quý vị, hãy liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ Zalo: 0904774027 để được nghệ nhân Trần Quang Hùng tư vấn trực tiếp.

Chọn khám thờ trước hết ta cần xác định ý nghĩa của khám thờ ta cần dùng (xác định loại khám thờ). Sau đó chọn mẫu mã, hoa văn trên các phần của than khám, cấu trúc của khám. Tiếp theo chúng ta lựa chọn chất liệu gỗ và kích thước. Kích thước của khám thờ cần dựa vào kích thước và bố cục của tổng thể không gian thờ cùng với số liệu dựa trên thước phong thủy đỗ ban.

Để giải đáp các thắc mắc trên, quý vị hãy liên hệ trực tiếp với nghệ nhân Trần Quang Hùng, người đã có hơn 30 năm kinh nghiệm làm đồ thờ, tượng phật tại làng nghề đồ thờ Sơn Đồng để được tư vấn kĩ lưỡng và hoàn toàn miễn phí dựa trên các yêu cầu mà quý khách hàng đưa ra.

Trần Quang Hưng

Nghệ nhân Trần Quang Hưng là chủ Xưởng sản xuất Đồ Thờ Sơn Đồng Trần Hùng nổi tiếng hiện nay. Với mong muốn gìn giữ nét văn hóa thờ cúng tâm linh của người Việt, bằng đôi tay tài hoa và khéo léo của mình Anh đã tạo nên những tác phẩm đồ thờ cúng tâm linh đầy tinh sảo và đẹp.