Trong không gian thờ cúng truyền thống của người Việt, mỗi loại bàn thờ đều mang một dấu ấn riêng biệt về hình dáng, kết cấu và ý nghĩa tâm linh. Một trong những mẫu bàn thờ cổ điển được giới sưu tầm, các chùa và nhà thờ họ ưa chuộng là bàn thờ chấp tải – một kiểu dáng mang đậm dấu ấn kiến trúc cổ truyền Bắc Bộ. Vậy bàn thờ chấp tải là gì, có gì đặc biệt và khác biệt so với tủ thờ cổ?
1. Bàn thờ chấp tải là gì?
Bàn thờ chấp tải (còn gọi là chấp tải thờ) là kiểu bàn thờ cổ truyền có kết cấu dạng vách và khung đố, tạo nên một bộ khung hình hộp vững chãi, nhưng không có cánh cửa hay ngăn kéo như tủ thờ thông thường. Mẫu bàn này thường được làm từ gỗ mít, gỗ gụ hoặc gỗ hương – những dòng gỗ mang ý nghĩa tâm linh và bền theo thời gian.
Đặc trưng nổi bật của bàn chấp tải:
-
Gồm khung xương chắc chắn, ô ván và các bức chạm.
-
Không có cửa đóng/mở, không chia buồng như tủ thờ.
-
Các khung, đố, pano được chạm khắc hoa văn vô cùng công phu.
-
Thường cao hơn bàn án gian, và tạo cảm giác như một “tường thờ” đứng độc lập.
Về mặt thẩm mỹ, bàn chấp tải mang đậm nét cổ kính, trang nghiêm, rất phù hợp với những không gian thờ lớn như chùa chiền, nhà thờ tổ, hoặc từ đường dòng họ.
2. Những đặc điểm nhận biết bàn thờ chấp tải
Để nhận diện một chiếc bàn chấp tải “chuẩn dáng cổ”, bạn có thể dựa vào các yếu tố sau:
-
Kết cấu chấp tải: Khung bàn gồm các thanh đố dọc – ngang được “chấp” lại với nhau theo lối mộng cổ, không dùng đinh vít công nghiệp.
-
Vách ốp: Các ô vách thường được chạm hình tứ linh, tứ quý, mai điểu, hoa sen…, tượng trưng cho may mắn, đức hạnh và sự thanh tịnh.
-
Không gian rỗng phía dưới: Không có ngăn kéo hay tủ chứa đồ như tủ thờ, tạo cảm giác thoáng và trang nghiêm hơn.
-
Mặt bàn phẳng: Dùng để bày bát hương, đồ thờ, long ngai, bài vị,…
Ngoài ra, bàn chấp tải thường có thêm tàu mái (diềm mái) chạm đầu rồng hoặc hoa văn triện cổ, làm tăng vẻ hoành tráng.
3. So sánh bàn thờ chấp tải và tủ thờ cổ
| Tiêu chí | Bàn thờ chấp tải | Tủ thờ cổ |
|---|---|---|
| Kết cấu | Dạng khung vách, không có ngăn kéo hay cánh cửa | Dạng hộp kín, có ngăn kéo và tủ chứa đồ |
| Kiểu dáng | Cổ kính, cao ráo, giống “bức tường thờ” | Thấp hơn, khép kín, đa dụng |
| Trang trí | Chạm khắc cầu kỳ ở khung, đố, pano | Ít chạm hơn, tập trung ở mặt trước và chân tủ |
| Không gian sử dụng | Nhà thờ họ, chùa, tư gia có diện tích rộng | Nhà phố, không gian nhỏ hoặc đa dụng |
| Mục đích chính | Tôn nghiêm, trang trọng | Thờ tự và lưu trữ |
4. Bàn thờ chấp tải phù hợp với những không gian nào?
-
Chùa chiền, điện thờ, am thờ: Do có kết cấu lớn và vẻ uy nghiêm.
-
Nhà thờ họ, từ đường: Tôn lên giá trị truyền thống và sự bề thế của dòng tộc.
-
Tư gia có không gian rộng: Những gia đình coi trọng lễ nghi truyền thống, muốn giữ gìn bản sắc văn hóa tâm linh cổ.
5. Gợi ý chất liệu phù hợp cho bàn thờ chấp tải
-
Gỗ mít: Bền, tâm linh, vàng tươi – chuyển đỏ sẫm theo thời gian, chống mối mọt tốt.
-
Gỗ gụ: Cứng chắc như “thiết mộc”, chống cong vênh tuyệt đối, màu nâu trầm cổ kính.
-
Gỗ hương: Thơm tự nhiên, sang trọng, chạm khắc hoa văn sâu và nét.
Tuỳ vào ngân sách và sở thích, bạn có thể chọn chất liệu phù hợp để vừa đảm bảo giá trị sử dụng lâu dài vừa mang lại vẻ đẹp tôn nghiêm cho nơi thờ tự.
6. Làm bàn thờ chấp tải ở đâu uy tín, đúng chuẩn truyền thống?
Nếu bạn đang tìm kiếm địa chỉ làm bàn thờ chấp tải đúng dáng cổ, chạm khắc tinh xảo, chất lượng gỗ thật – giá xưởng, hãy đến xưởng đồ thờ Trần Hùng – Sơn Đồng.
Tại đây:
-
Được nghệ nhân Trần Quang Hùng – người có hơn 40 năm làm nghề trực tiếp tư vấn và chế tác.
-
Có thể đặt làm theo kích thước riêng, mẫu hoa văn riêng.
-
Giao hàng tận nơi, bảo hành rõ ràng, không qua trung gian.
📞 Zalo/Hotline: 0986.16.16.23
🌐 Website: https://dothosondong.net
📍 Địa chỉ: Làng nghề Sơn Đồng – Hoài Đức – Hà Nội
