1. Bàn ô xa là gì?
Bàn thờ ô xa (còn gọi là bàn thờ ô sa) là một loại bàn thờ truyền thống của người Việt, nổi bật với thiết kế chia ô và chạm khắc tinh xảo, thường được sử dụng trong các không gian thờ cúng như từ đường, chùa chiền, đền thờ và phòng thờ gia đình. Bàn thờ ô xa là một dạng bàn thờ đứng, bốn chân vững chãi, với mặt chính diện và hai bên được chia thành nhiều ô vuông hoặc hình chữ nhật. Mỗi ô thường được chạm khắc các họa tiết truyền thống như tứ linh (long, lân, quy, phụng), tứ quý (mai, lan, cúc, trúc), cá chép, hoa sen, mai điểu… Các họa tiết này không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn thể hiện sự linh thiêng, uy nghiêm và lòng hiếu thảo của con cháu đối với tổ tiên.
2. Nguồn gốc và lịch sử hình thành
Bàn ô xa xuất phát từ kiến trúc thờ tự miền Bắc, đặc biệt phổ biến trong các làng nghề truyền thống như Sơn Đồng (Hà Nội). Loại bàn thờ này được thiết kế dạng phân ô, vừa để tăng tính trang trọng, vừa có giá trị nghệ thuật cao khi thể hiện các tích cổ, cảnh vật hoặc linh vật qua các lớp chạm – lọng – thếp – sơn.
3. Đặc điểm cấu tạo của bàn ô xa
- Mặt bàn: thường bằng gỗ đặc ghép 2 tấm đã gỗ có thể co giãn để chống nứt, phẳng, rộng để đặt bát hương, đỉnh đồng, ngai thờ…
- phía trước bàn: chia nhiều ô hình chữ nhật hoặc vuông, được lồng kính, bên trong chạm hoa văn như tứ linh (long – ly – quy – phượng), ngũ phúc, mai – lan – cúc – trúc…
- Cột và khung: vững chắc, thường chạm trổ cầu kỳ, kết hợp kỹ thuật thếp vàng, thếp bạc hoặc để mộc giữ nguyên vân gỗ.
- Chất liệu: sử dụng các loại gỗ quý như:
- Gỗ mít: đảm bảo về ý nghĩa tâm linh phong thủy. Màu vàng tươi đặc trưng đại diện cho giàu sang, phú quý. Gỗ mít được lấy từ cây mít – loại cây ăn quả quen thuộc của người Việt. Gỗ có màu vàng sáng, để lâu chuyển đỏ sẫm sang trọng. Người xưa có câu “Nhà ngói cây mít” để nói về sự giàu có, thịnh vượng. Gỗ mít chống mối mọt tốt, thơm dịu, tượng trưng cho sự sinh sôi phát triển. Mang chiều sâu tâm linh, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, vun đắp truyền thống và thể hiện niềm tự hào về tổ tiên, con cháu.
- Gỗ hương: được ưa chuộng trong việc chế tác đồ thờ vì có mùi thơm tự nhiên, độ bền cao và khả năng chống mối mọt tốt. Gỗ có độ cứng chắc, không cong vênh, mối mọt; màu sắc và vân gỗ đẹp giúp sản phẩm trở nên sang trọng, tinh tế. Về tâm linh, gỗ hương được xem là biểu tượng của may mắn, tài lộc, có khả năng xua đuổi năng lượng xấu, mang lại bình an và thịnh vượng cho gia đình.
- Gỗ gụ: là loại gỗ quý có giá thành kinh tế cao, thường được xếp vào nhóm gỗ quý hiếm. Gỗ gụ còn được gọi là thiết mộc vì cứng như sắt, hầu như không cong vênh và phần không bám rác sẽ không bị mọt nếu khai thác đúng vụ. Gỗ gụ có màu vàng, khi tiếp xúc với không khí sẽ sậm lại, càng phơi nắng càng đậm màu và đen bóng. Gỗ gụ không có vân rõ, thường dễ bị nhầm với gỗ tràm sau chế tác. Từ xa xưa đã được dùng làm đồ nội thất cao cấp như “sập gụ, tủ chè”.
- Gỗ dổi: là loại gỗ phổ thông được sử dụng trong nội thất, có giá thành rẻ hơn gỗ mít nhưng vẫn rất bền, đặc biệt không bị cong vênh ngay cả khi để khô hay trong điều kiện thời tiết thay đổi thất thường. Gỗ nhẹ hơn nhiều so với gỗ mít, không cứng bằng nhưng có độ dẻo dai, sức chịu đựng cao và dễ chế tác các hoa văn tinh xảo, độ kênh bong cao.
4. Ý nghĩa phong thủy của bàn ô xa
- Biểu tượng tôn nghiêm: Những ô chạm linh vật và họa tiết không chỉ là điểm nhấn nghệ thuật mà còn mang giá trị tâm linh sâu sắc, đại diện cho sự che chở, linh khí và đạo hiếu của con cháu với tổ tiên.
- Tăng năng lượng dương: Cấu trúc chia ô có tác dụng hội tụ và dẫn khí tốt, giúp không gian thờ luôn ấm cúng, thanh tịnh.
- Tăng tính kết nối với cõi tâm linh: Các họa tiết chạm khắc như long phụng, hoa sen, mây lửa… thường mang ý nghĩa hướng thượng, tạo nên sự trang nghiêm cho gian thờ.
5. Kích thước chuẩn phong thủy
Bàn thờ ô xa thường được thiết kế theo thước Lỗ Ban để đảm bảo phong thủy và sự hài hòa trong không gian thờ cúng. Một số kích thước phổ biến gồm:
- 1970 x 1070 x 1270 mm
- 2170 x 1070 x 1270 mm
- 2350 x 1270 x 1270 mm
6. Những ai nên dùng bàn ô xa?
- Tư gia muốn gìn giữ truyền thống: Các gia đình trọng đạo hiếu, mong muốn không gian thờ cúng trang trọng và giàu bản sắc văn hóa.
- Nhà thờ họ, từ đường: Thích hợp dùng làm bàn thờ chính hoặc hậu cung cho các công trình mang tính cộng đồng, tâm linh cao.
- Chùa, phủ, đền: Phối hợp trong không gian thờ Phật, thờ Thánh để tạo chiều sâu và phân tách tầng thờ hợp lý.
7. Những mẫu bàn ô xa được yêu thích
- Mẫu chạm tứ linh thếp vàng: Tăng tính linh thiêng và trang trọng, hợp đặt trong từ đường.
- Mẫu gỗ mít để mộc: Giữ màu gỗ vàng tươi tự nhiên, mang lại cảm giác ấm cúng và gần gũi.
- Mẫu chạm hoa sen: Tượng trưng cho sự thanh cao và giác ngộ trong đạo Phật.
8. Làm bàn ô xa ở đâu uy tín, giá xưởng?
Nếu bạn đang băn khoăn làm bàn ô xa ở đâu uy tín, muốn tìm một xưởng chuyên chạm khắc bàn thờ gỗ đúng chuẩn – đúng tâm linh – đúng giá, thì xưởng đồ thờ Trần Hùng tại làng nghề Sơn Đồng là một địa chỉ không thể bỏ qua.
Tại đây:
- Bạn được trực tiếp làm việc với nghệ nhân Trần Quang Hùng, người đã có hơn 40 năm chế tác đồ thờ, được Nhà nước vinh danh là Nghệ nhân làng nghề Việt Nam.
- Bạn sẽ nhận được giá xưởng trực tiếp, không qua trung gian, chất lượng thật – hình ảnh thật – tinh xảo thật.
- Có thể đặt làm bàn ô xa theo yêu cầu riêng về kích thước, kiểu dáng, hoa văn hoặc để mộc giữ vân gỗ.
🔎 Người tìm đến website thường gõ:
- “Bàn thờ ô xa là gì?”
- “Mẫu bàn thờ ô xa truyền thống đẹp”
- “Địa chỉ làm bàn ô xa chuẩn tâm linh”
👉 Nếu bạn cũng đang tìm kiếm điều đó, hãy liên hệ ngay với xưởng Trần Hùng để được tư vấn và báo giá chi tiết. Chúng tôi phục vụ tận tâm cho cả chùa, tư gia và các công trình tâm linh truyền thống.
🌐 Website: https://dothosondong.net
📞 Zalo/Hotline: 0986.16.16.23
📍 Địa chỉ: Làng nghề Sơn Đồng – Hoài Đức – Hà Nội
